Devlet denen organizmanın hayatta kalabilmesi ve sağlıklı işleyebilmesi için yazılı metinler gereklidir. Anayasanın başında olduğu yazılı metinler kanun yönetmelik ve genelgeler ile detaylı bir hale getirilir. Adeta devletin sinir hücrelerinin nasıl hareket edeceği belirtilir bu metinlerle. Kısaca hukuk dediğimiz bu metinler topluluğu, hak kavramının toplum nezdinde içselleştirilmesi için vardır. Bu metinler asla kutsal değildir. Vatandaşa hizmet ettiği oranda muteberdir. Hizmet etmediği, hakkını korumadığı hatta zulmettiği hissedildi ise o metinler çöpten daha değersizdir.

Haksızlığa uğradığını söyleyen biri hüküm veren bir mercie başvurduğunda, başvurulan merciinin hukuki değerlendirmelerden bir tanesi, itirazın maddi olarak değerlendirilmesidir. Yani yapılanlar kitaba uydurulmuş mudur? Eğer kitabına uydurularak bir haksızlık yapıldı ise maddi açıdan bir hata görülmediği için itiraz reddedilir.

Bu durum son mülakat işleminde yaşandı. Hem ekmeğini kazanmak hem sevdiği mesleği icra etmek düşüncesiyle devletin sınava aldığı kişiler, mülakat denilen; itibar suikastında kullanılan silahla vuruldular. Yapılan itirazlar ise maddi hata yok diye reddedildi.

Maddi hata yoksa manevi hata var. Bu hata hepimizi yakar. Defalarca şu lanet mülakatın kalkması için yazıp çiziyoruz. Çünkü bu ahın gelip bizi bulmasından korkuyoruz. Canını yaktığınız birisi canına kıysa, bunun vebali altında ezilmekten korkuyoruz. Gelecekte işe girecek olan evlatlarımızın onuruyla gururuyla işini ele alabilmesi için, kimseye minnet eylememesi için çırpınıyoruz.

Manevi hata hukuki uygulamayı gönüllerin kabul etmemesidir. Mülakat uygulaması da kimse tarafından kabul edilmemektedir. Bu zamana kadar aklı başında kimsenin mülakatı savunduğunu görmemekle beraber bu ucube uygulamanın devam ediyor olmasını hayretler içinde seyrediyoruz.

Herkes devlet kademesinde görev alacak değil. Devlet güvenlik gerekçesi ile herkesi göreve de almayabilir. Fakat hizmetine almayacağı kişiye bunun nedenini açıklamalı ki kimse o yanlışa tevessül etmesin. Hatta bu durum çok öncesinden bildirilmelidir. En basit ifadeyle kekemelerden öğretmen almayacağınızı insanlar üniversite tercihi yapmadan belirtin ki herkes ona göre tercih yapsın. Her ne ise kararınız, net olsun. Mülakat denilen haksızlık aleti ile insanların onurunu zedelemeyin.

TRT ekranlarında denk geldiğim bir film vardı; Hıçkırık. Film, öğretmen olmak isteyen Rami adında genç kadının tüm olumsuzluklara rağmen hayaline kavuşmasını konu ediniyordu. Rani’nin, sürekli tıkanıklık, kekemelik yaşadığı Tourette sendromunda bir hastalığı vardı. İlerde bir öğretmen olmak istemekte ancak çevresindeki insanlar, rahatsızlığı nedeniyle başka meslek seçmeleri gerektiğini söylemekteydi. Sonuçta başarılı bir öğretmen olmuştu. Devlet kendi kanalında bunu yayınlarken yetkilileri mülakatın gerekliliğini “kekeme biri varsa öğretmen olmasın diye yapıyoruz” şeklinde açıklıyor.

Bu mülakat uygulaması, insanın umutlarını ve hayallerini gömmek demektir. Yarın sorulur mülakatta elenen bu kardeşlerimize; hangi suçtan dolayı gömüldünüz diye. Kız çocuklarını diri diri toprağa gömenlerin akıl tutulması bu gün mülakatı savunanlarda var. Çünkü mülakatı yapanlar da insanların hayallerini, ümitlerini, yıllarını onlar hayata atılmak üzere iken gömüyorlar.

İnsan hata ile maluldür. En doğrusu hatadan erkenden dönmektir. Hatayı kabul etmekte bir erdemdir. Yapılan hatalardan kaynaklanan haksızlıklarının giderilmesi vicdanlardaki yaraya merhem olması için elzemdir. Yarın haberimiz yoktu, kimse bizi uyarmadı demeyesiniz diye tekraren uyarıyoruz.